Có thể nói hệ sinh thái khởi nghiệp đang dần hình thành đầy đủ các cấu phần cần thiết. Nhưng để hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả hơn, tôi thấy cần có sự lưu tâm nhiều hơn ở một số khía cạnh.

Thực tế cho thấy nguồn vốn dành cho startup trong giai đoạn “baby” vẫn hiếm. Đây là những đồng vốn cần thiết cho việc thử nghiệm sản phẩm. Thế nhưng có nhiều startup đã phải chết yểu từ trước khi ra được sản phẩm mẫu để chào bán, cũng vì thiếu vốn. Kinh nghiệm từ các hệ sinh thái thành công trên thế giới cho thấy cần phát huy vai trò của nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư thiên thần ở giai đoạn đầu của các startup.

Bên cạnh đó, mối quan hệ giữa các doanh nghiệp lớn và các startup chưa được khăng khít. Khi các doanh nghiệp lớn cùng thực hiện dự án khởi nghiệp với các startup thì không chỉ là quan hệ cố vấn một chiều mà ở chiều tương trợ ngược lại, các startup có thể giúp các doanh nghiệp lớn nâng cao năng lực.

Ngoài ra, các hoạt động KNĐMST rất đa dạng. Thực tế là ngày càng có nhiều hơn các cuộc thi khởi nghiệp, các chương trình hội thảo, các khóa đào tạo nhưng lại thiếu nội dung thiết thực. Các đơn vị tổ chức cần phát huy hơn nữa những sở trường của mình để có thể cung cấp nhiều giá trị hơn cho startup”.

Ông Nguyễn Trung Khánh, CEO và đồng sáng lập startup Gannha.com:

- Câu chuyện về các startup thành công cứ nhan nhản trên các phương tiện truyền thông khiến nhiều bạn trẻ khởi nghiệp mà không lường trước những khó khăn có thể gặp phải nên không có sự chuẩn bị đầy đủ. Nhiều bạn nghĩ rằng mang ý tưởng kinh doanh đi thi khởi nghiệp là có thể hút được triệu đô từ nhà đầu tư nên chỉ tập trung vào kỹ năng thuyết trình mà không tập trung phát triển sản phẩm. Kiến thức kinh doanh mà họ có được từ nhà trường chưa đủ để áp dụng trong thực tế.

Đội ngũ Gannha.com cũng từng gặp rất nhiều khó khăn, kể cả có người trong nhóm đã bỏ đi. Khởi nghiệp từ trước năm 2016, chúng tôi đã trải qua một thời gian dài nợ tiền thuê nhà. Chi phí phát triển sản phẩm thì nhiều mà chúng tôi lại chưa có nguồn thu. Đã có lúc dự án Gannha.com muốn kêu gọi vốn nhưng rồi thôi, vì hiểu rằng mình chưa đủ trưởng thành để theo đuổi kế hoạch đã đặt ra theo đúng tiến độ. Sau đó, chúng tôi phải mất 9 tháng để gặp và thuyết phục các nhà đầu tư trước khi gọi vốn được 1 triệu đô la Mỹ.

Nếu startup không tham gia vào vườn ươm để được tư vấn và hỗ trợ thì sẽ có nhiều phần trăm thất bại vì thiếu kinh nghiệm quản lý dự án, quản lý nguồn tiền. Khi Gannha.com tham gia vào vườn ươm khởi nghiệp SHTP-IC, chúng tôi đã nhận được rất nhiều cơ hội, từ nguồn vốn đến các cơ hội cùng kinh doanh với các doanh nghiệp lớn. Hơn nữa, việc đào tạo của vườn ươm mang lại khả năng tương tác cao cho các startup vì tính chất của hoạt động mentor (cố vấn) giúp các startup có suy nghĩ độc lập và thực tế hơn.

Ông Nguyễn Lâm Viên, Chủ tịch Vinamit:

NGÀNH NÔNG NGHIỆP SẠCH HIỆN KHÓ THU HÚT STARTUP

- Việt Nam là một nước nông nghiệp nhưng chúng ta lại chưa tận dụng được thế mạnh này. Hiện ngành nuôi trồng nông sản sạch khó thu hút các startup. Giá nông sản sạch hiện vẫn cao so với sức mua của người dân nên thói quen tiêu dùng của số đông vẫn là chuộng hàng giá rẻ. Và một khi chưa thay đổi được thói quen này thì chưa giải được bài toán đầu ra cho nông sản sạch. Các hiệp hội ngành nông nghiệp hiện nay cũng chưa đủ sức tạo đầu ra cho nông sản. Một số doanh nghiệp đưa sản phẩm của mình đi nước ngoài một phần cũng do nông sản sạch giá cao khó bán ở trong nước.

Do vậy, ngành nông nghiệp cần một định hướng chiến lược phát triển đúng đắn để đưa được nông sản sạch đến với người tiêu dùng. Nhà nước cần có những chương trình quảng bá hình ảnh nông sản, tạo lòng tin nơi người tiêu dùng và đẩy mạnh tiêu thụ. Lúc đó, các startup mới mạnh dạn nhảy vào thị trường. Thậm chí, các startup nếu tự tin, có thể tìm đường ra thị trường nước ngoài trước thông qua các sàn giao dịch điện tử để tạo tích lũy và tiếp tục tính toán con đường ở thị trường trong nước”.

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ:

TP HỒ CHÍ MINH NHIỀU TIỀM NĂNG HỖ TRỢ KHỞI NGHIỆP ĐỔI MỚI SÁNG TẠO

- Với thực tế hoạt động khởi nghiệp ở TPHCM hiện nay, có thể nói hệ sinh thái KNĐMST đã phát triển tương đối toàn diện và năng động với số lượng doanh nghiệp đông đảo, thúc đẩy kinh doanh và cung cấp dịch vụ đa dạng. Một số doanh nghiệp lớn cũng tham gia hỗ trợ hoặc đầu tư.

TPHCM vẫn còn tiềm năng phát triển thêm một số nội dung hỗ trợ KNĐMST. Đó là phát huy hơn nữa vai trò của các khu công nghệ cao, các viện nghiên cứu phát triển, đồng thời, triển khai những chính sách đặc thù thúc đẩy các doanh nghiệp lớn tăng cường đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp. Với vai trò “đầu tàu”, việc TPHCM tổ chức các hoạt động chia sẻ, liên kết, thúc đẩy các địa phương lân cận phát triển KNĐMST sẽ là một trong những lực đẩy mạnh mẽ cho toàn khu vực phía Nam.